De versteende rivier – Een stad boordevol water, een verregaand versteende rivier en een zee die steeds opdringeriger wordt
Rob Overmeer en schrijver Afke van der Toolen gaan samen op ontdekkingsreis door de wondere wereld van het water. Het eindpunt: een serie publicaties en een tentoonstelling.
Water. Waar je ook kijkt, het is overal. In singels en grachten, en in sloten, meertjes en waterspeelplaatsen. Je zit op een terrasboot, met het water als romantisch décor. Je wandelt een rondje langs de singels, met het water als pittoreske wegwijzer. Alsof het vanzelfsprekend is.
Maar dat is het niet. Achter die kalme grachten en singels gaat een heel andere werkelijkheid schuil. Een machinematig universum van pompen en gemalen, sluizen en spuien, GPS-gadgets en regelcomputers. Dit is het domein van ‘de Watermeesters’. De mannen en vrouwen aan de knoppen. De experts die het peil beheren, metingen verrichten, schotten, sluizen en gemalen bedienen, al naar gelang er regen of juist droogte wordt voorzien.
Met dit project willen we die twee werkelijkheden tonen. Het contrast ertussen, en de samenhang. We leggen de historische wortels bloot, en kijken alvast vooruit naar een toekomst waarin oude vanzelfsprekendheden niet meer bestaan.
Leiden is de op één na waterrijkste stad in Nederland, en tegelijkertijd een van de meest versteende.
Waarom nu en waarom Leiden?
Overstromingen en hittegolven, zeespiegelstijging en krimpende gletsjers. Al deze verschijningsvormen van de mondiale klimaatverandering hebben invloed op het water en watersysteem in en rond Leiden.
Dat doet zich nu al voelen. Neem de maandenlange droogte van de afgelopen zomer: om verzilting van natuur en land- en tuinbouw rond Leiden tegen te gaan, de veiligheid van dijken te garanderen, en schade aan de binnensteedse kades, monumenten en huizen te voorkomen, moest de stroomrichting van de Leidse Rijn bij Utrecht worden omgekeerd. Een ingreep die nu al veel vaker voorkomt dan twintig jaar geleden werd voorzien.
Leiden is de op één na waterrijkste stad in Nederland, en tegelijkertijd een van de meest versteende. Bovendien ligt deze streek vlakbij zee, en in een laaggelegen ‘kuil’. De watermeesters van nu en straks zien zich voor ongekende uitdagingen gesteld.
Ons project verenigt beeldende kunst met historische objecten en verdiepende verhalen. De voornaamste focus ligt op Leiden, maar omdat water geen grenzen kent, reiken we
ook verder. Ons watersysteem vormt een spiegel voor de landelijke en zelfs internationale situatie.
ook verder. Ons watersysteem vormt een spiegel voor de landelijke en zelfs internationale situatie.
Voor ons onderzoek hebben wij een subsidie ontvangen van het Leids Mediafonds. De publicaties starten eind 2023 in het Leids Dagblad. Daarnaast werken we toe naar een tentoonstelling en publicaite in een vorm van een boek.
We hebben alle medewerking van de volgende organisaties: Hoogheemraadschap Rijnland, Hoogheemraadschap Stichtse Rijnlanden, Gemeente Leiden, Erfgoed Leiden, Provincie Zuid-Holland, Rijkswaterstaat en Universiteit Leiden.
Op de hoogte blijven? Vul je gegevens in, dan houden we contact.
Thank you!